Da (leather) là một phần không thể thiếu để tạo nên sự sang trọng trên những chiếc xe hơi. Vậy, da trên xe thế nào là cao cấp, và liệu da trên xe cao cấp nào cũng giống nhau? Ở đây mạn phép chỉ bàn đến da trên xe hơi nói chung và phân loại da trên xe Jaguar Land Rover nói riêng.
Đầu tiên, hãy tìm hiểu về các loại da đang có trên thị trường. Về cơ bản, da chia ra làm 3 loại chính là da giả (da simili, da PVC), da tổng hợp (da công nghiệp) và da thật (da thuộc), với độ đắt tiền tăng dần.
Loại thứ nhất, da giả, gọi là da giả vì nó không được tạo thành từ da. Loại da simili này thường được làm từ một tấm vải lót, dệt bằng sợi polyester và được nhuộm lên một đến hai lớp nhựa PVC để tạo liên kết giữa tấm vải và nhựa. Tiếp theo tấm liên kết này sẽ qua công đoạn định hình để tạo vân trên bề mặt sản phẩm trước khi được xử lý bề mặt và nhuộm màu. Vì là nhựa PVC nên da giả chỉ cho cảm nhận về mặt hình thức của da, nhưng độ đàn hồi và thông hơi kém hơn. Đây chính là loại da mà các bạn dễ dàng bắt gặp ở các cửa hàng nội thất ô tô, với giá thành bọc da toàn bộ ghế cho xe 4 chỗ (Lacetti, Morning, Spark) chỉ khoảng 3 triệu đồng.
Loại thứ nhất, da giả, gọi là da giả vì nó không được tạo thành từ da. Loại da simili này thường được làm từ một tấm vải lót, dệt bằng sợi polyester và được nhuộm lên một đến hai lớp nhựa PVC để tạo liên kết giữa tấm vải và nhựa. Tiếp theo tấm liên kết này sẽ qua công đoạn định hình để tạo vân trên bề mặt sản phẩm trước khi được xử lý bề mặt và nhuộm màu. Vì là nhựa PVC nên da giả chỉ cho cảm nhận về mặt hình thức của da, nhưng độ đàn hồi và thông hơi kém hơn. Đây chính là loại da mà các bạn dễ dàng bắt gặp ở các cửa hàng nội thất ô tô, với giá thành bọc da toàn bộ ghế cho xe 4 chỗ (Lacetti, Morning, Spark) chỉ khoảng 3 triệu đồng.
Loại thứ hai là da tổng hợp hay còn gọi là da công nghiệp PU. Loại này cao cấp hơn simili vì được cấu thành từ vụn da, sau quá trình xay rồi ép polyester, cuối cùng là tráng bề mặt PU, nhuộm và in vân. Đây là loại da nhân tạo được sử dụng trên những mẫu xe tầm trung hoặc những phiên bản entry-level của xe hạng sang (Mercedes-Benz C200 hay BMW 320i), hoặc chế tạo túi xách, áo da jacket. Ưu điểm của da nhân tạo là cảm giác gần giống với da thật, giá thành rẻ (thường bằng một nửa) so với da thật. Tuy nhiên, nhược điểm của loại da này là hiện tượng bong tróc bề mặt da sau quá trình sử dụng và vẫn có mùi nhựa. Tất nhiên, điều này còn phụ thuộc vào quá trình chế tạo cũng như tỷ lệ của da trong thành phẩm.
Cuối cùng, loại cao cấp nhất là da thật. Tuy nhiên, da thật lại còn phức tạp hơn khi phân loại: Top-Grain, Full-Grain, Grained, Suede, Nubuck... Để dễ hiểu, thì da thật được lấy từ da động vật: da bò, da dê, da cá sấu... Và tất nhiên, đã là da động vật thì khó tránh khỏi những tổn hại tự nhiên của bề mặt da: trầy, sẹo, rách. Cũng bởi vì lẽ đó, nên một tấm da liền, đồng nhất, không lỗi bề mặt thì rất quý hiếm và đắt tiền, da đó gọi là da Full-Grain. Full-Grain lại chia làm hai loại: Aniline và Semi-Aniline. Anniline là tấm da tinh khiết với chất lượng cao nhất. Nó là một loại vật liệu với vẻ đẹp tự nhiên, mềm mại và dẻo dai, tuy nhiên rất dễ bị xước, tổn thương. Khi một lớp phủ trong suốt hoặc có màu được thêm vào bề mặt Aniline, nhằm tránh các tác động, ngăn ngừa vết bẩn và làm đồng màu da, nó sẽ được gọi là Semi-Aniline. Ưu điểm của vật liệu này là lưu giữ được cấu trúc cơ bản của tấm da, có lỗ chân lông. Vì vậy ngoài việc mềm mại, bền bỉ, ghế da Semi-Aniline còn thông thoáng và đẹp lên theo thời gian nhờ khả năng tạo ra một lớp rỉ màu (qua quá trình thuộc da bằng dầu thực vật). Đó sẽ là vật liệu bao phủ những khoang nội thất sang trọng nhất trong thế giới xe: Rolls-Royce, Range Rover Autobiography, Bentley hay Jaguar XJL Supersport. Đây cũng là vật liệu được sử dụng trên những món đồ thời trang xa xỉ nhất, những chiếc túi, thắt lưng, đôi giày hàng chục ngàn USD.
Ở Jaguar Land Rover (JLR), hãng sử dụng da bò đực vì nó đủ lớn để bọc nội thất một chiếc ô tô. Hơn nữa, nó cũng có vân đồng nhất và ít co giãn hơn so với da bò cái. Chất lượng của loại da này, cộng với quy trình xử lý đặc biệt, mang lại vẻ đẹp khó chối bỏ cho những sản phẩm. JLR mua da với tiêu chuẩn rất gắt gao: tất cả những chú bò đực đều được chăn thả và chăm sóc, theo dõi định kỳ. Khi tuyển chọn, họ cũng cân nhắc kỹ lưỡng về những dấu vết trên da (nếp nhăn, vết trầy, vết sẹo) để đảm bảo sản phẩm có hình thức tốt nhất. Và kể cả khi đã vượt qua các công đoạn ngặt nghèo trên, chỉ 1 phần 10 lô da đó được sử dụng trên chiếc xe của khách hàng. Điều này là một phần cam kết của JLR để đảm bảo mang lại cho khách hàng những sản phẩm với chất lượng cao nhất.
Dưới da Semi-Aniline là da Oxford (trên Range Rover) và da Windsor (trên Land Rover). Đây là dòng da Top-Grain với chất lượng cao thứ nhì và là dòng sản phẩm được sử dụng rộng rãi nhất trên các mẫu xe hạng sang. Vì là Top-Grain nên lớp da trên bề mặt cần được đánh bóng, mài nhẹ, sau đó hoàn thiện bằng cách dập nhẹ một lớp vân lên trên. Da Oxford của Range Rover được hoàn thiện với bề mặt mịn màng, mượt mà, cho cảm nhận mềm mại và tự nhiên.
Sau cùng là da Taurus, Grained. Xin nhắc lại đây vẫn là da thật. Sử dụng trên những dòng entry-level của Jaguar, Land Rover, và hầu hết các loại xe sang tầm trung khác, loại da này thuộc loại Corrected-Grain, hay dập vân nhân tạo. Da nguyên bản được mài mòn để xóa đi những dấu vết hư hại của tự nhiên, như trầy, sẹo lớn, sau đó được dập vân nổi và phủ lớp bảo vệ dày hơn so với da Semi-Aniline và Oxford. Với lớp bảo vệ này, da sẽ bền bỉ và chống bẩn tốt hơn, tuy nhiên sẽ có vân dạng hạt và cảm giác thô cứng hơn.
Bên cạnh đó, trên một số xe cao cấp, đặc biệt là Range Rover và Jaguar XJL, trần xe được phủ một lớp da lộn mềm mại, gọi là Suede. Da lộn là lớp da phía trong, tiếp xúc phần thịt động vật. Đặc điểm của loại da này là nó "mờ" ở cả hai mặt.
Chưa kể, độ sang trọng của nội thất không chỉ đến từ loại da, mà còn đến từ độ tinh xảo của nghệ thuật gia công, cách nhấn nhá của từng đường chỉ may, từng đường gân nổi, được may công nghiệp hay may thủ công. May mắn thay, tất cả những thứ đó đều được hòa quyện một cách hoàn hảo trong khoang nội thất đỉnh cao của SV Autobiography, chiếc xe mà bạn có cơ hội được chiêm ngưỡng tại Triển lãm ô tô quốc tế Việt Nam 2016.
Tác giả: Du Kan