Trong những năm gần đây, Mazda dần trở nên nổi tiếng hơn qua việc giới thiệu một loạt các mẫu xe ô tô và SUV có thiết kế hút mắt, phong cách riêng biệt, cùng công nghệ và tính đa dụng của chúng. Hãng xe Nhật Bản đã đáp lại thị hiếu ngày càng lớn của người tiêu dùng về những chiếc SUV bằng nhiều mẫu xe mới, đảm bảo mỗi sản phẩm đều mang những đặc điểm gắn kết người lái và thương hiệu của Mazda, và vậy nên, một chiếc SUV Mazda luôn đề cao tính "Sport" trong cụm từ Sport Utility Vehicle - SUV.
Tuy nhiên, đáng chú ý là Mazda mới chỉ thực sự nghiên cứu sâu hơn về "cơn sốt" SUV khoảng 15 năm qua trong lịch sử của hãng. Trước đây, những ẩn ý của Mazda với những chiếc 4x4 gồ ghề và xe địa hình chủ yếu mang bản chất thực dụng.
Như hầu hết các nhà sản xuất ô tô khác, chiếc 4x4 đầu tiên của Mazda (tên gọi Pathfinder XV-1) có hệ dẫn động bốn bánh rất thô sơ. Vậy nên nó chắc chắn là mẫu xe hiếm có trong lịch sử của Mazda cũng như thế giới lúc bấy giờ. Pathfinder được thiết kế ở Hiroshima nhưng được lắp ráp và bán độc quyền tại Miến Điện từ năm 1970-1973. Đây là loại xe được quân đội và cảnh sát thời bấy giờ ưa chuộng, được trang bị động cơ công suất 90 mã lực với mui mềm bằng bạt và 9 chỗ ngồi kèm theo. Pathfinder là mẫu xe ít được biết đến nhất mà Mazda từng sản xuất, một số ít vẫn xuất hiện trên các con đường của Myanmar - tên gọi của Miến Điện ngày nay.
Kể từ những năm 1960, việc sản xuất xe bán tải của Mazda đã phát triển xuyên suốt 2 thập kỷ sau đó và chiếc xe tiếp theo có thể xếp vào dòng SUV được phát triển từ mẫu bán tải B-Series thế hệ thứ 4. Ra mắt vào năm 1991, Mazda Proceed Marvie, với ba hàng ghế và chỉ có tay lái nghịch, được bán ở Nhật Bản và các thị trường Châu Á, trong khi ở Úc nó xuất hiện dưới tên gọi Ford Raider.
Với tình yêu của người Mỹ dành cho các loại xe địa hình, không có gì ngạc nhiên khi Mazda cũng tung ra một chiếc 4x4 cho thị trường này vào năm 1991. Navajo về cơ bản là một chiếc Ford Explorer Sport mang logo Mazda và sản xuất tại Kentucky. Được bán độc quyền tại Mỹ, Navajo là một chiếc SUV hai cửa, dẫn động bốn bánh và sở hữu phần lưới tản nhiệt độc đáo, cùng bộ la-zăng và đèn pha khác biệt so với "người anh em" Ford của mình. Với động cơ xăng 4.0L V6 đi kèm tùy chọn hộp số sàn 5 cấp hoặc tự động 4 cấp, Navajo đã hình thành khái niệm về một chiếc SUV tại các đại lý của Mazda ở Mỹ trước khi ngừng sản xuất vào năm 1994.
Một thỏa thuận cung cấp OEM tương tự cũng diễn ra khi Suzuki Escudo được đổi nhãn hiệu và bán dưới cái tên Mazda Proceed Levante ở thị trường Nhật Bản vào cuối những năm 1990. Mãi đến thế kỷ 21, Mazda mới tung ra chiếc SUV thực thụ đầu tiên của mình: Mazda Tribute. Là kết quả của quá trình hợp tác với cổ đông lúc bấy giờ là Ford, Tribute được phát triển dựa trên khung gầm của Mazda 626 và cũng là nền tảng cho Ford Escape xuất hiện.
Cả hai chiếc xe đều được ra mắt vào năm 2000, trong đó Tribute xuất hiện lần đầu tại Los Angeles Motor Show. Những chiếc Tribute dành cho thị trường Mỹ được xuất xưởng cùng với Ford Escape ở Missouri, bên cạnh đó Tribute còn được sản xuất tại quê nhà Hiroshima. Sở hữu hệ thống treo có thiết lập thể thao hơn so với Escape, Tribute được trang bị động cơ 2.0L 120 mã lực hoặc động cơ 3.0L V6 196 mã lực.
Thế hệ thứ hai của Tribute ra đời vào năm 2007, nhưng cùng thời điểm đó, Mazda đã hoàn toàn làm chủ được sự bùng nổ doanh số SUV với sự ra mắt của CX-9 thế hệ đầu tiên. Dù vẫn sử dụng chung một số chi tiết máy móc với các dòng xe Ford, nhưng không giống những hợp đồng OEM dựa trên nền tảng của đối tác như trước đây, CX-9 được xem là chiếc SUV Mazda thực sự độc lập đầu tiên, đồng thời là chiếc xe thể hiện phong cách riêng của hãng, đó là tập trung vào cảm giác lái.
Cũng trong năm 2007, thêm một chiếc SUV tuyệt đẹp nữa của Mazda được trình làng. Dựa trên mẫu xe ý tưởng MX-Crossport từng được tiết lộ tại Los Angeles Motor Show 2006, Mazda CX-7 khác biệt hoàn toàn với các mẫu xe dẫn động bốn bánh của hãng trước đây. Tương tự CX-9, CX-7 cũng được thiết kế bởi Moray Cullum và là một chiếc SUV có thể thu hút bất cứ khách hàng nào chỉ bằng kiểu dáng của nó.
Được trang bị dẫn động cầu trước (hoặc dẫn động bốn bánh ở một số thị trường khác), CX-7 sử dụng động cơ hút khí tự nhiên 2.5L hoặc tăng áp MZR 2.3L. Chiếc xe gây chú ý vì khả năng xử lý cực kỳ sắc nét cùng hộp số mượt mà. CX-7 cũng là một thành công của Mazda và mở đường cho thế hệ SUV tiếp theo tận dụng triệt để cơn sốt SUV.
Là một mẫu xe đột phá của Mazda, CX-5 là chiếc xe đầu tiên sử dụng công nghệ SkyActiv và cũng là chiếc đầu tiên áp dụng ngôn ngữ thiết kế Kodo. Khởi điểm cho thế hệ xe Mazda mới, CX-5 2012 sở hữu tất cả các công nghệ động cơ, khung gầm và hộp số tiên tiến nhất của hãng, kết hợp bước đột phá về chất lượng khoang cabin cũng như diện mạo tổng thể đáng mơ ước. CX-5 bắt đầu được truyền thông và khách hàng yêu thích, nhận danh hiệu "Xe của năm" tại Nhật Bản vào năm 2012. Trở thành một hình mẫu toàn cầu thực thụ, thành công của CX-5 rất quan trọng và giúp nó giữ vững vị trí dẫn đầu trước khi thế hệ thứ hai ra mắt vào năm 2016.
Liên tục được cải tiến từ những chi tiết cơ bản, chất lượng nội thất, trang bị cho đến các tính năng công nghệ, CX-5 thế hệ mới trở thành chiếc SUV gia đình cực kỳ phổ biến và cũng được xem là mẫu xe cốt lõi trong dòng sản phẩm hiện tại của Mazda.
Khi nhu cầu của người tiêu dùng về xe SUV ngày càng mở rộng, Mazda đã tung ra mẫu CX-3 nhỏ hơn dựa trên nền tảng Mazda2 vào năm 2015. Thiết kế thể thao, cảm giác cao cấp và trải nghiệm lái nhạy bén của CX-3 làm cho nó khác biệt với nhiều đối thủ crossover khác.
Không kém cạnh gì "đàn anh" CX-5, CX-3 đã thành công vượt xa mong đợi với doanh số ấn tượng trên toàn thế giới và vẫn là mẫu xe chủ chốt trong dòng sản phẩm SUV toàn cầu của Mazda. Tiếp đó, CX-9 thế hệ thứ hai được ra mắt vào năm 2016, mang đến một đẳng cấp mới về trang bị và chất lượng cao nhất trên mẫu SUV đầu bảng của Mazda.
Sau đó, CX-8 được xem là chiếc SUV cao cấp nhất của Mazda tại Nhật Bản, vì CX-9 không được bán tại thị trường này. Chiếc xe chính thức được bán ra từ năm 2017 và nhanh chóng trở nên cực kỳ phổ biến tại xứ sở hoa anh đào. Đây là chiếc SUV 7 chỗ bán chạy nhất nhờ sự kết hợp hài hòa giữa tính đa dụng, chất lượng và tất nhiên là cả thiết kế.
Được sản xuất và bán độc quyền tại Trung Quốc, Mazda CX-4 là mẫu SUV lấy cảm hứng từ coupe với đường dốc mái kéo dài và diện mạo tươi mới. Ra mắt vào năm 2017, CX-4 là một ví dụ khác về khả năng sản xuất những chiếc xe phù hợp với nhu cầu SUV "nội địa" của Mazda bên cạnh các mẫu xe toàn cầu chủ chốt của hãng.
Mẫu xe mới nhất trong dòng sản phẩm toàn cầu của Mazda là CX-30, xuất hiện vào năm 2019, mở ra một phân khúc SUV mới của Mazda, đồng thời cũng là mẫu xe thứ hai trong dòng sản phẩm thế hệ mới của hãng sau Mazda3 2019. Kết hợp giữa thiết kế mạnh mẽ cá tính của SUV với kiểu dáng sang trọng mượt mà của coupe, CX-30 đã thiết lập những chuẩn mực mới cho một chiếc Mazda SUV.
Chuyển mình sang thế kỷ mới, một loạt những mẫu SUV thời trang cho trải nghiệm lái vượt trội, chất lượng cao cùng khả năng vận hành mạnh mẽ hơn bao giờ hết sẽ tiếp tục đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong tương lai của Mazda. Chương tiếp theo chắc chắn sẽ được viết tiếp với chiếc xe chạy điện đầu tiên của hãng: MX-30.
: